Stwierdzenie, że pożyczki towarzyszą ludziom od zawsze, z pewnością nie jest przesadzone. Historia pożyczek jest niezwykle interesująca, a ich rozwój przez wieki świadczy z jednej strony o ewoluujących, a z drugiej, tych samych, potrzebach ludzi – uzyskiwania dodatkowych środków na spełnianie swoich celów.
Starożytność
Pierwsze zapiski o pożyczaniu dóbr, jak i sam termin „pożyczka” zostały odnotowane już w starożytności. Wzmianki o udzielanych zapomogach finansowych pojawiały się w Mezopotamii, około 2000 p.n.e. Na początku pożyczano głównie nasiona i zwierzęta, które oddawano po zebraniu plonów i narodzinach młodych cieląt. W słynnym Kodeksie Hammurabiego będącym zbiorem przepisów prawnych odnotowano nawet cenę srebra i wysokość odsetek za jego pożyczanie. Wszystko dlatego, że w tamtych czasach srebro było uważane za bezwartościowe, dlatego oficjalne prawo nadawało mu określoną cenę i zwiększało popyt na ten kruszec.
W starożytnych Indiach zaczęto stosować zarejestrowane weksle jako dowód tego, że jedna osoba pożyczyła dobra od drugiej oraz akredytywy dla kupców podróżujących za granicę kraju. Około 400 lat p.n.e. w starożytnej Grecji założono pierwsze domy pożyczkowe, podobne do dzisiejszych lombardów, w której pożyczano pieniądze w zamian za dodatkowe zabezpieczenia.
Średniowiecze
Rozwój bankowości został zahamowany przez upadek Cesarstwa Rzymskiego. W średniowieczu idea pożyczania pieniędzy była ostro krytykowana przez religię, wzmianki na ten temat można było znaleźć zarówno w chrześcijańskiej Biblii, jak i muzułmańskim Koranie. Jedynie Tora zezwalała Żydom na udzielanie oprocentowanych pożyczek wszystkim osobom innego wyznania. Od tego czasu to właśnie Żydzi byli kojarzeni z pożyczaniem pieniędzy i uzyskiwaniu ogromnych korzyści ekonomicznych z tytułu odsetek.
Wzrost zainteresowania pożyczkami nastąpił podczas epoki wypraw krzyżowych, w których dodatkowe środki były niezbędne do kosztownego sfinansowania podróży.
Nowożytność
Pierwsze banki i bardziej zorganizowane instytucje finansowe powstały we Włoszech na początku XVII wieku. Były to głównie organizacje udzielające kredytów kupcom, a także zbierające od nich depozyty. Pierwszą międzynarodową instytucją udzielającą pożyczek rządom państw był z kolei bank w Amsterdamie.
Rewolucja przemysłowa
Duży przeskok w świecie pożyczek nastąpił wraz z nadejściem rewolucji przemysłowej w XVII wieku. Zmieniły się warunki pożyczania pieniędzy, zgodnie z którymi w momencie, gdy bogaci udzielali pożyczek biedniejszym od siebie, dłużnicy musieli odpracować swój dług. Wzrastający popyt na pożyczki wymagał wprowadzenie międzynarodowych regulacji.
Zapotrzebowanie na tanią siłę roboczą oznaczało, że tysiące ludzi pracowało za minimalne stawki, za które trudno było przeżyć. Sytuację tę wykorzystano po raz pierwszy w Stanach Zjednoczonych. Ówcześni lichwiarze wprowadzili na rynek “payday loans” działające na zasadzie dzisiejszych chwilówek. Były one dostępne dla wszystkich chętnych, którzy nie uzyskali pożyczki w bankach. W ramach tej wygodnej pożyczki dłużnik musiał dokonać jej spłaty w dniu, w którym otrzymał swoje kolejne wynagrodzenie.
Pod koniec XIX wieku, również w Stanach Zjednoczonych, zaczęto tworzyć kolejne sposoby kredytowania, tym razem dedykowane osobom, które chciały pożyczyć pieniądze na zakup nieruchomości. W odróżnieniu od dzisiejszych kredytów hipotecznych te sprzed ponad wieku były udzielane na mniej niż 10 lat i na bardziej rygorystycznych zasadach.
Współczesność
W połowie XX wieku popularność zaczęły zyskiwać karty kredytowe, które umożliwiały płacenie za zakupy „na kredyt” i późniejszą spłatę zadłużenia w banku. W latach 70. i 80. w Stanach Zjednoczonych niezwykle popularne stały się pożyczki pozabankowe udzielane tym osobom, które z różnych powodów nie mogły ubiegać się o pożyczki w bankach. Celem tych pożyczek było również zmniejszenie różnic społecznych.
W latach 90. wraz z rozwojem technologii oraz popularyzacją Internetu coraz powszechniejsze stały się pożyczki internetowe, które zmieniły świat pożyczek w wygodny, szybki i powszechny. Ostatnia wielka zmiana w sektorze pożyczek nastąpiła po kryzysie finansowych na początku XXI wieku. Od tego czasu banki są jeszcze ostrożniejsze w przyznawaniu kredytów, zmieniły się zasady oraz stosowane środki bezpieczeństwa.
Na koniec
Idea pożyczania pieniędzy nie zmieniła się przez lata. Osoby z większym kapitałem pożyczają pieniądze innym, w zamian uzyskując zysk w postaci odsetek. Obecnie istnieje wiele rodzajów pożyczek, a każda z nich jest dopasowana do konkretnych potrzeb pożyczkobiorców.
Pożyczkę można uzyskać zarówno na konkretny cel (samochód, nieruchomość), zrobić zakupy na raty, zapłacić za obiad kartą kredytową lub skorzystać z szybkich pożyczek na mniejsze kwoty, aby sfinansować wakacje. Ponadto pożyczać można także w ramach umów społecznościowych, a dzięki firmom pożyczającym środki bez sprawdzania historii kredytowej, dodatkowe pieniądze może uzyskać jeszcze szersze grono zainteresowanych.
